KENNISGEVING
WINDENERGIE PROVINCIE UTRECHT
STAPPENPLAN
INDIENEN ZIENSWIJZE
Op 14 februari 2023 hebben
Gedeputeerde Staten van Utrecht besloten de eerste stap te zetten voor de
afweging van zoekgebieden voor grootschalige windenergie. Om een
opwekcapaciteit van 1 TWh in 2030 te bereiken, is volgens de provincie een
selectie van geschikte gebieden nodig. De omgeving van Soesterberg heeft hierin
een prominente plek gekregen. De
ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau ligt tot en met woensdag 5 april
2023 ter inzage.
In de plannen is vooralsnog uitgegaan van een afstand van
400 meter tussen windturbines en geluidsgevoelige objecten (zoals woningen).
Windturbines
van bijna 250 meter hoog zullen een enorme impact hebben op het woon- en
leefklimaat van inwoners en de natuur. U
kunt als inwoner een zienswijze op de plannen indienen. Dat kunt u met
behulp van dit stappenplan eenvoudig doen.
De stukken van de Provincie kunt u hier
downloaden:
·
Ontwerp-notitie
Reikwijdte & Detailniveau (.pdf)
·
Het
participatieplan Verkenning en Voorkeursbeslissing Windenergie Utrecht
·
Het
participatieplan Verkenning en Voorkeursbeslissing Windenergie Utrecht
·
Zienswijze
formulier Windenergie
STAP
1:
Open het
online zienswijze formulier
via de volgende link: https://formulieren.provincie-utrecht.nl/provincieutrecht1/zienswijze-windenergie/ .
Vul uw
gegevens in en klik op ‘Verder’.
(u
kunt uw zienswijze ook per e-mail indienen, naar:
windenergie@provincie-utrecht.nl)
STAP
2:
Kopieer de
onderstaande voorbeeldtekst in het formulier.
U kunt
deze tekst naar eigen inzicht aanpassen en/of aanvullen.
===================================================================
Betreft: ‘Zienswijze
ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) grootschalige windenergie’
Geachte heer/mevrouw,
Wij maken ons zorgen over de
voorgenomen plaatsing van windturbines langs de A28 en de Vlasakkers nabij
Soesterberg en Leusden. Hoewel wij het belang van duurzame energie inzien, zijn
wij van mening dat deze windturbines negatieve effecten zullen hebben. In deze
zienswijze willen wij dan ook graag onze zorgen uiten en onderbouwen met
wetenschappelijke argumenten.
[Plaats hier de argumenten van uw keuze]
Op basis van deze argumenten zijn wij van mening dat de
voorgenomen plaatsing van windturbines langs de A28 bij Soesterberg en Leusden en
op de Vlasakkers bij Soesterberg onoverkomelijke negatieve effecten zal hebben op
de omgeving, mens en dier. Wij dringen er dan ook bij u op aan om deze aspecten
mee te nemen in de planMER en mede op basis hiervan af te zien van plaatsing
van windturbines op deze locaties.
Hoogachtend,
[naam/namen]
===================================================================
STAP 3:
vul de tekst aan met argumenten,
naar
keuze uit de onderstaande lijst:
Geluidsoverlast
Windturbines produceren geluid, zowel door de wieken die
door de lucht bewegen als door de technische installaties in de mast. Dit
geluid kan hinderlijk zijn voor omwonenden en passanten, en kan leiden tot
slaapverstoring en stress. Het geluid van windturbines is niet constant, maar
varieert in intensiteit en frequentie, waardoor het als storender wordt ervaren
dan ander omgevingsgeluid. Ook kan het geluid van windturbines ervoor zorgen
dat mensen hun huis niet meer als rustige en veilige plek ervaren, wat gevolgen
kan hebben voor hun welzijn (Pedersen& Waye, 2007). Bovendien zijn er
aanwijzingen dat blootstelling aan windturbinegeluid op de lange termijn kan
leiden tot gezondheidsproblemen, zoals hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten
(WHO, 2018). Ingaan op persoonlijke
gezondheidssituatie.
Bronnen:
- Pedersen,
E., & Waye, K. P. (2007). Wind turbine noise, annoyance and self-reported
health and well-being in different living environments. Occupational and
Environmental Medicine, 64(7), 480-486. https://doi.org/10.1136/oem.2006.031039
- World
Health Organization. (2018). Environmental Noise Guidelines for the European
Region. https://www.euro.who.int/en/publications/abstracts/environmental-noise-guidelines-for-the-european-r...
Slagschaduw
Windturbines produceren slagschaduw, het periodieke patroon
van licht en schaduw dat ontstaat wanneer de wieken van de turbine draaien.
Deze slagschaduw kan leiden tot visuele hinder en kan zelfs epileptische
aanvallen uitlokken bij mensen die hier gevoelig voor zijn. Bovendien kan de
combinatie van slagschaduw en geluidsoverlast leiden tot extra stress bij
omwonenden (Van Rongen et al, 2015). Ingaan op afstand
tot de eigen woning?
Bronnen:
- Van Rongen, E., Lohman, W., & De Vries, G.
(2015). Windturbines, gezondheid en slagschaduw: beoordeling van risico's.
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2015-0084.pdf
Effecten op vogels
en andere dieren
Windturbines kunnen ook negatieve effecten hebben op vogels
en andere dieren die in de omgeving leven. Vogels kunnen in botsing komen met
de wieken van de turbine, wat kan leiden tot ernstig letsel of de dood. Ook kan
het geluid van de windturbines ervoor zorgen dat vogels en andere dieren
verstoord worden in hun gedrag, zoals broeden en foerageren (Krijgsveld &
Wiersma, 2020; Smallwood, 2013). Specifiek ingaan op
natuurgebieden in de omgeving: Leusderheide, Vlasakkers etc.
Bronnen:
- Krijgsveld, K. L., & Wiersma, Y. F. (2020).
Vogels en windturbines: een lastige combinatie. Sovon Vogelonderzoek Nederland. https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/Sovon%20vogels%20en%20windturbines.pdf
- Smallwood,
K. S. (2013). Comparing bird and bat fatality-rate estimates among North
American wind-energy projects. Wildlife Society Bulletin, 37(1), 19-33. https://doi.org/10.1002/wsb.223
Effecten op
woningwaarde en aantrekkelijkheid omgeving
Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van windturbines
een negatief effect kan hebben op de waarde van omliggende woningen. Zo heeft
een onderzoek van de universiteit van Oxford aangetoond dat de waarde van
woningen binnen een straal van 2 km van windturbines gemiddeld met 11% daalt.
Dit effect kan nog groter zijn voor woningen die dichter bij de windturbines
staan [1].
Daarnaast zijn er verschillende andere factoren die de
waarde van woningen kunnen beïnvloeden. Zo kan geluidsoverlast van de
windturbines een belangrijke factor zijn. Onderzoek toont aan dat
geluidsoverlast van windturbines leidt tot een daling van de woningwaarde,
waarbij de daling groter is bij hogere geluidsniveaus en bij woningen die
dichter bij de windturbines staan. Ook slagschaduw kan een negatief effect
hebben op de waarde van woningen. Slagschaduw kan leiden tot hinderlijke en
storende schaduwen in huis, waardoor de kwaliteit van leven afneemt en de
waarde van de woning daalt.
Daarnaast kan de aanwezigheid van windturbines ook de
aantrekkelijkheid van de omgeving verminderen. Dit kan een negatief effect
hebben op de waarde van woningen, omdat de omgeving een belangrijke factor is
bij het bepalen van de waarde van een woning. Een onderzoek van de universiteit
van Tilburg [2] toonde bijvoorbeeld aan dat de aanwezigheid van windturbines in
een landschap kan leiden tot een afname van de belevingswaarde van het
landschap. Dit kan vervolgens leiden tot een afname van de aantrekkelijkheid
van de omgeving en een daling van de waarde van omliggende woningen.
Bronnen:
- Gibbons,
S., et al. (2017). Wind farms and house prices: A study of the effects of
proximity and view on sale prices in England. Journal of Real Estate Finance
and Economics, 54(2), 216-236.
- Universiteit van Tilburg. (2016). Windmolens
verminderen belevingswaarde landschap. Geraadpleegd op 18 maart 2023, van https://www.tilburguniversity.edu/nl/
Verlies van
draagvlak voor de energietransitie
In de maatschappij zijn grote zorgen over de schadelijke
effecten van windturbines voor – in het bijzonder – omwonenden. De in 2009
geïntroduceerde geluidsnormen in het activiteitenbesluit, die werken met
jaargemiddelden, bieden omwonenden onvoldoende bescherming tegen
geluidsoverlast. Dit werd nog voor de invoering van deze normen door de
VROM-inspectie in een rapport op verzoek van het ministerie al voorspeld (VROM-inspectie,
2009). Desondanks werd deze regelgeving ingevoerd. Het gebrek aan bescherming
van omwonenden heeft veel kwaad bloed gezet bij burgers en geleid tot angst en
weerstand bij inwoners wanneer zij worden geconfronteerd met plannen voor
windturbines nabij hun leefomgeving (Zembla, 2022). De nu gepresenteerde
plannen vanuit de Provincie Utrecht, waarbij zoekgebieden voor windturbines in
sommige gevallen – zoals bij de A28 bij Soesterberg en de Vlasakkers – zeer
dicht bij de bebouwde omgeving liggen, zullen leiden tot weerstand en een
verlies aan draagvlak voor de energietransitie in zijn geheel. Dit terwijl
juist vanuit de Provinciale Staten zelf het belang van draagvlak als essentieel
gezien wordt.
Bronnen:
- VROM-inspectie (2009). Rapportage
HUF-beoordeling “wijziging milieuregels windturbines”, via Zembla: https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/inspectie-burgers-onvoldoende-beschermd-tegen-geluidsoverlast-windmolens
- Zembla (2022). Windmolenlawaai: https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/windmolenlawaai
Cumulatie van
geluid
Aanwezigheid van A28 en verscheidene drukke N-wegen zorgen
voor cumulatie van geluid.
Windmolens op land
niet nodig om doelstellingen te halen
Bronnen:
- CE Delft (2023). Nut en noodzaak extra wind op
land in 2030 en 2050. Uiteenzetting mogelijke scenario’s en afweging. https://ce.nl/wp-content/uploads/2023/03/CE_Delft_220235_Nut_en_noodzaak_extra_wind_op_land_in_2030_en_2050_def.pdf
Windturbines
plaatsen daar waar deze het meest opbrengen
- Kaart gemiddelde windsnelheid
- Radarverstoring noopt tot plaatsen kleinere
windturbines
Mogelijke
gezondheidsschade mens en dier door onder meer SF6 en Bisfenol-A
Zie: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D49639
Toepassing van
refentiewindturbine niet realistisch bij onderzoeksgebied A28 en Vlasakkers
In de Ontwerp-Notitie Reikwijdte & Detailniveau (NRD)
wordt in paragraaf 3.9.1 op pagina 33 aangegeven dat de energieopbrengst in een
onderzoeksgebied wordt berekend “aan de hand van langjarige meteogegevens en de
powercurve van de referentieturbine (elektriciteitsproductie per
windsnelheid)”. Hoewel dat in zijn algemeenheid een begrijpelijk uitgangspunt
is is het voor de onderzoeksgebied A28 en onderzoeksgebied Vlasakkers niet
realistisch om voor deze berekeningen uit te gaan van de referentiewindturbine.
In eerder gepubliceerd onderzoek “Haalbaarheidsanalyse Energiehub A28 RES
Amersfoort” (Disco et al. 2022: 19-20) wordt aangegeven dat door TNO al een
radaronderzoek is gedaan, waarbij wordt geconcludeerd dat ten aanzien van de
secundaire verkeersleidingsradar MSSR de werking ontoelaatbaar wordt verstoord.
Daarbij wordt aangegeven dat door voor een windturbine met lagere afmetingen te
kiezen de doorgerekende windturbines langs de A28 vermoedelijk binnen de norm
gebracht kunnen worden. Bij dit TNO onderzoek werd echter gerekend met een
ashoogte van 120 meter en een rotordiameter van 155 meter. Beduidend lager dus
dan de referentiewindturbine waarmee in het NRD wordt gerekend. En zelfs met
die afmetingen zorgen de windturbines voor radarverstoring. Op basis van deze
uitkomsten geeft een berekening van de energieopbrengst op deze
onderzoekslocaties uitgaande van de referentiewindturbine dan ook geen
realistische uitkomst en zou voor deze onderzoeksgebieden derhalve met een
lagere powercurve moeten worden gerekend in het PlanMER, zodat een
realistischer energieopbrengst wordt berekend.
Bronnen:
- Bureau Waardenburg & Bosch & Van Rijn
(2022). Haalbaarheidsanalyse Energiehub A28 RES Amersfoort. https://www.bureauregioamersfoort.nl/images/resgedeelte/2022.10.21_belemmeringsonderzoek_zon-_en_windenergie_langs_de_a28_en_vlasakkers.pdf
Relatieve beoordeling
bij beoordelingscriterium en effectbeoordeling
Op pagina 24 van het NRD wordt vermeld:
“Naast een absolute
beoordeling bevat het planMER ook een relatieve beoordeling. Hierbij wordt het
aantal woningen gedeeld door een schatting van de mogelijke energieproductie in
het onderzoeksgebied (de gemodelleerde opstelling met windturbines). Een
onderzoeksgebied kan geschikter geacht worden voor windenergie wanneer de
energieopbrengst hoger is bij een vergelijkbaar aantal omwonenden.”
Bij deze relatieve beoordeling kan echter de kanttekening
worden geplaatst dat hoe groter een zoekgebied is (en dus hoe meer plek voor
windturbines) des te hoger de energieopbrengst is bij een vergelijkbaar aantal
omwonenden. Indien hier geen rekening mee wordt gehouden kan dit ertoe leiden
dat grotere onderzoeksgebieden als geschikter geacht worden.
Anderzijds zou deze beoordeling, wanneer de omvang van een
specifiek onderzoeksgebied bij de berekening kan worden aangepast om zo de best
mogelijke verhouding tussen aantal woningen en energieopbrengst te berekenen,
juist een goede tool kunnen zijn om zoekgebieden zo af te bakenen dat een
optimale balans ontstaat tussen energieopbrengst en aantal omwonenden. Het
lijkt er echter op dat in het NRD niet op deze manier naar de zoekgebieden
wordt gekeken.
Grondwaterbeschermingsgebied
bij Vlasakkers
In het NRD wordt beschreven dat waterwingebied, maar ook
grondwaterbeschermingsgebied beperkingen opleveren voor overige functies. Er
wordt echter niet aangegeven in hoeverre dit een harde of complexe belemmering
is. In het gebied Vlasakkers bevindt zich zowel waterwingebied als (omringend)
grondwaterbeschermingsgebied.
Bronnen:
- Atlas Leefomgeving: Grondwaterbeschermingskaart. https://www.atlasleefomgeving.nl/kaarten?config=3ef897de-127f-471a-959b-93b7597de188&gm-x=143840.99258028742&gm-y=490734.57135725924&gm-z=4&gm-b=1544180834512,true,1;1555317816612,true,0.8;&activateOnStart=info&deactivateOnStart=layercollection
